Azərbaycan Respublikası Elm və Təhsil Nazirliyi
Riyaziyyat və Mexanika İnstitutu

Sürüncəklik nəzəriyyəsi şöbəsi


Surunceklik_nezeriyyesi

Struktur bölmənin rəhbəri: Lətif Xəlil oğlu Talıblı
Fizika-riyaziyyat elmləri doktoru, professor
Tel: (+994 12) 3727580, (+994 12) 5380730
E-mail: l[email protected][email protected] [email protected]
İşçilərin ümumi sayı: 7
Struktur bölmənin əsas fəaliyyət istiqamətləri: Şöbədə elmi araşdırmalar 4 istiqamərdə aparılır. Birinci: irsi (özlü) elastik, elastiki-plastik, elastiki-özlüplastik xassəli materiallardan hazırlanmış kostruksiyaların deformasiyası və dağılması. İkinci: Dəniz dalğasına tədbiqlə qeyri-requlyar dalğaların spektral nəzəriyyəsi. Üçüncü: Aqressiv mühitdə işləyən konstruksiyaların korroziya yorğunluğundan dağılması və gərginlik təsirindən korroziya dağılması. Dördüncü: təsadüfi təsirlərə məruz qalan konstruksiyaların dağılma və deformasiyalarının stoxastik məsələləri.
Struktur bölmənin əsas elmi nəticələri:
  1. Birinci istiqamət üzrə alınan nəticələr: a) sərbəst yüklənmələrdə (həmçinin tsiklik) irsi (özlü) elastiki plastik dağılmalar və deformasiyalar nəzəriyyəsi effektiv işləşmişdir; b) irsi (özlü) elastik materialların mexaniki xassələrinə temperatur təsirinin effektiv üsulu işlənmişdir. Bu üsuldan istifadə edərək teorem isbat olunmuşdur ki, termoözlüelastik məsələnin ümumi həlli adi özlüelastik məsələnin həllinə gətirilmişdir; v) elastikiplastik cisimlərin tsiklik möhkəmliyi (yorğunluğu) və irsi (özlü) elastik cismlərin uzun müddətli möhkəmliyinin effektiv nəzəriyyəsi işlənmişdir; q) uzun müddətli dağılma prosesinin modelləşmə prosesi işlənmişdir; d) sadələşdirilərək elastikiplastik sərhəd məsələlərinin qümumi həll metodu təklif olunmuşdur; e) xətti özlüelastiklik nəzəriyyəsinin məsələlərinin ümumi dəqiq həll metodları verilmişdir; approksimasiya metodunda istifadə olunan A.A.İlyuşinin məlum eksperimental funksiyanın dəqiq analitik həll növü təyin olunmuşdur; j) müxtəlif konstruksiyaların möhkəmliyi hesablanmışdır, həmçinin dinamik temperatur təsirindən möhkəm yanacaqlarda raketlərin konstruksiyaları; z) konstruksiyalarda və deformasiyalanan cisimlərdə çatların artması və əmələ gəlməsinin modelləşdirilməsi; i) mexaniki dağılmaların və elastiklik nəzəriyyəsinin tərs məsələlərinin həll metodları işlənmişdir; k) çatların böyüməsinin konstruksion dayandırılmasının mexaniki metodu işləşmişdir.
  2. İkinci istiqamət üzrə əldə olunan nəticələr: Qeyri requlyar (təsadüfi) dalğaların effektiv spektral nəzəriyyəsi təklif olunmuşdur, hansı ki, bunları dəniz dalğalarına tətbiq edərək onların istənilən dərinlikdə təzyiqlərini və digər parametrlərini tapmaq mümkün olmuşdur.
  3. Üçüncü istiqamət üzrə əldə olunan nəticələr: a) aqressiv mühitdə mexaniki gərginliyin təsiri altında işləyən ixtiyari konstruksiyaların korroziya dağılması vaxtını müəyyən etməyə imkan verən effektiv nəzəri-eksperimental metod işlənmişdir; b) korroziya yorğunluğunda dağılmanın vaxtının proqnozlaşdırmağa imkan verən analoji metod təklif olunmuşdur.
  4. Dördüncü istiqamət üzrə əldə olunan nəticələr: İş zamanı təsadüfi yüklənməyə məruz qalan ixtiyari formaya malik qurğuların xidmət müddətini müəyyən edən formullar təklif olunmuşdur.

 

Mexanikanın göstərilən istiqamətləri üzrə şöbənin işçilərinin 150-dən çox (yüz əlli) elmi əsrələri dərc olunmuşdur ki, bunlardan bəzilərini göstərmək olar.
 

Talybly L.Kh.

1. Nonlinear theory of thermal stresses in viscoelastic bodies//Mechanics of composite materials. 1983, v.19, №4, p.419-425.
2. Deformation of a viscoelastic cylinder fastened to a housing under non-isothermal dynamic loading. PMM Journal of Applied math. and mech. Engl.tr. 1990, v.54, №1, p.74-82
3. К вопросу деформирования и разрушения вязкоупругих тел при наличии температурного поля. Изв. АН СССР. Механика твердого тела, 1990, №2, с.127-139.
4. Modeling of fatigue fracture under stationary stochastic loading conditions. Applied Math. and Computation. 2007, v.184, p.874-879.
5. Boussinesq’s viscoelastic problem on normal concentrated force on a half-space surface. Mech. Of time-depend mater. 2010, v.14, №3, p.253-259.
Мирсялимов В.М. 6. Cracks with interfactial bonds in the hub of a fraction pair.
Mechanica (An Int. J. of Theor. And Applied Mechanics, 2012, №7, p.
7.Упругопластическое разрушение перфорированной стрингерной пластины.Проблемы машиностроения и надежности машин, 2012,№3,c.41-47
8. Elastoplastic Fracture of a Perforated Stringer Plate.
Journal of Machinery Manufacture and Reliability, 2012, vol.41, №.3, pp.218-222.
9. Periodic problem of cavity development in viscous media. Fluid Dynamics, 2011, v.46, №2, p.262-269.
10.Fracture of a burning solid propellant attenuated by a crack-type cavity. Journal of Applied mechanics and technical physics. 2011, v.52, №1, p.141-150
Кязимова Р.А. 11. Об одной функции длительной коррозионной прочности. Коррозия: материалы защиты 12, 2010, с.4-7
12. Альтернативный способ вывода формул Ю.М.Работного для времени до коррозионного разрушения. Физико-химическая механика матер. 2010, №2, с.121-125.
13. Геометрически нелинейное кручение призматических стержней. Вестник Тульского Гос. Унив. Математика, механика информ.вып.2, Механика 2007,
14. К вопросу определения времени до коррозионного разрушения при нестационарных изменениях потенциала. Вестник Тульского Гос. Унив. Сер. математика, механика информ.вып.2, 2008, т.14.
15. О времени коррозионного разрушения металлов с учетом влияния механического напряжения и температуры. Арматуростроение 4/67/2010, с.58-60.

 

Faydalı linklər