Azərbaycan xalqının tarixinin ən ağır və faciəli səhifələrindən biri olan erməni daşnaklarının bolşeviklərin köməyi ilə törətdikləri Azərbaycanlıların Soyqırımı günündən 103 il keçir.

İki yüz ildir ki, azərbaycanlılar ermənilər tərəfindən dəfələrlə soyqırımlara məruz qalıblar. Belə ki, 1918-ci ilin mart ayında, əsasən ermənilərdən ibarət olan və məşhur olmayan Stepan Şaumyanın başçılıq etdiyi, vaxtilə Bakı Xalq Komissarları Sovetinin başçısı təyin etdiyi və əlində Bakı üzərində hakimiyyət cəmləşən bolşevik dəstələri Azərbaycan xalqına faciəli zərbə vurdular. “Böyük ermənistan” dövləti yaratmaq ideyasını reallaşdırmaq üçün Şaumyan dinc sakinlərə hücum etmək qərarına gəlib.

Azərbaycanlılara qarşı törədilən soyqırım Bakı ilə yanaşı, Şamaxı, Quba, İrəvan, Zəngəzur, Qarabağ, Naxçıvan və Qars bölgələrini də əhatə etdi. 1918-ci ilin ilk beş ayı ərzində təkcə Qubada xüsusi vəhşiliklə 20000-dən artıq insan öldürüldü. Ermənilər həmçinin, Qubada yaşayan yerli yəhudi və ləzgilərə qarşı qətliam törətdilər.

Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin hökuməti ermənilərin törətdikləri ağır cinayətlərin araşdırılması üçün 1918-ci ildə Fövqəladə İstintaq Komissiyası yaratmış, Komissiyanın üzə çıxardığı həqiqətlərin xalqın yaddaşında hifz edilməsi və dünya ictimaiyyətinə çatdırılması üçün bir sıra tədbirlər görmüşdür. Müxtəlif millətlərin, o cümlədən ruslar, yəhudilər, polyaklar, gürcülər və hətta ermənilər olmaqla, həmin dövrün ən yaxşı hüquqşünaslarının təmsil olunduğu Fövqəladə İstintaq Komissiyası sübutlar əsasında dinc əhaliyə qarşı müxtəlif cinayətlərə görə təqsirləndirilən 194 nəfər barəsində cinayət işi açdı və törətdikləri cinayətlərə görə Bakıda 24 və Şamaxıda təxminən 100 nəfər həbs olundu.

Qubada kütləvi məzarlıq 1 aprel 2007-ci ildə torpaq işləri zamanı aşkar edilmişdir. Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının (AMEA) Arxeologiya və Etnoqrafiya İnstitutunun əməkdaşları tərəfindən dəfn olunma nəticəsində orada 400-dən artıq insanın qalıqları aşkar edilmişdir. Onların 50-dən çoxu uşaq, 100 – dən çoxu qadın, qalanları isə yaşlı kişilər idi. Burada azərbaycanlılarla yanaşı, ləzgi, yəhudi, tatar və digər millətlərinin vəhşicəsinə qətlə yetirilmiş nümayəndələri də dəfn olunmuşlar.

Azərbaycanlıların Soyqırımı Gününün yad edilməsi keçmişdə və hal-hazırda azərbaycanlıların qırğın və etnik təmizləmələrə məruz qalması barədə dünya ictimaiyyətinin məlumatlandırılmasında mühüm rol oynayır.  Lakin Xalq Cümhuriyyətinin süqutundan sonra bu proses dayandırıldı, baş verənlərin sona qədər təhqiq edilməsinin və ona müvafiq siyasi-hüquqi qiymət verilməsinin qarşısı alındı.

Yalnız 80 il sonra – 1998-ci il martın 26-da ümummilli lider Heydər Əliyevin imzaladığı “Azərbaycanlıların soyqırımı haqqında” Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Fərmanında həmin dəhşətli hadisələrə adekvat siyasi qiymət verildi və 31 mart “Azərbaycanlıların Soyqırımı Günü” elan edildi. Həmin vaxtdan etibarən hər il martın 31-i Azərbaycanda Azərbaycanlıların Soyqırımı Günü kimi qeyd edilir.

31 mart tarixi, 1918-ci ilin martında ermənilər tərəfindən azərbaycanlılara qarşı törədilmiş qanlı qırğın qurbanlarının xatirəsinin anıldığı Azərbaycanlıların Soyqırımı günüdür.

© Bütün hüquqlar qorunur. Xəbərlərdən istifadə edərkən www.imm.az saytına istinad zəruridir.