Nüvə enerjisi və elektrik stansiyalarında ən əsas problemlərdən biri nüvə tullantılarıdır. Finlandiya bu problemi həll etmək üçün dünyanın ilk daimi anbar sahəsini hazırlayır.Bu layihə üçün seçilən yer “Onkalo” adlı yeraltı anbar olacaq. Onkalo, Finlandiyanın Olkiluoto adasındakı 3 nüvə reaktorunun yaxınlığında və paytaxt Helsinki-dən təxminən 240 kilometr aralıda yerləşir. 2025-ci ildə və ya gələn il keçirilməsi planlaşdırılan bu basdırılma üçün yeraltı anbarın tikintisinə artıq başlanılıb və zəifliklərin müəyyən edilməsi və təhlükəsizliyin ən yüksək səviyyədə təmin edilməsi üçün daim təhlillər aparılır.

Məlum olduğu kimi, hər bir aktiv nüvə reaktorunda radioaktiv tullantılar əmələ gəlir və bu tullantılar 3 geniş kateqoriyaya bölünür. Birinci kateqoriyaya qısa müddət ərzində radioaktiv olaraq qalan kağız, parça, alətlər və geyim kimi aşağı səviyyəli tullantılar daxildir. İkinci kateqoriya daha uzun müddət radioaktiv qala bilən qatranlar, kimyəvi maddələr və reaktor komponentləri kimi orta səviyyəli tullantılardan ibarətdir. Üçüncü ən radioaktiv kateqoriya isə atom elektrik stansiyalarından çıxan və yanacağın təkrar emalından sonra əldə edilən yüksək səviyyəli tullantılardır.

Bu radioaktiv maddələrin bəziləri o qədər uzun ömürlüdür ki, onları təbiətdən təcrid etmək lazımdır. Bu səbəbdən Onkalo-da saxlanacaq nüvə yanacağı tullantıları, əsrlər boyu insanların və bütün canlıların təhlükəsizliyi üçün təhlükəli qala biləcəyi üçün xüsusi hazırlanmış konteynerlərdə basdırılacaq. Onkalo-nun tikintisini Posiva adlı şirkət həyata keçirir. Şirkət bildirir ki, anbar spiral giriş tuneli, 4 şaquli şaft (kadrlar şaftı, konteyner şaftı və 2 ventilyasiya şaftı), tunellər və texniki otaqlardan ibarətdir. Bu il tikilən obyektin istismar lisenziyasının verilməsi nəzərdə tutulur.

technote.az