04/01/2021
Amerika Birləşmiş Ştatlarının Carnegie Mellon Universitetinin alimləri Keller fərziyyəsinin son hissəsinə nəhayət həll tapmağı bacardılar. Bu məsələ 90 il boyunca riyaziyyatçıların maraq dairəsinə daxil idi.
Hipotez 1930-cu ildə alman riyaziyyatçısı Eduard Otg-Heinrich Keller tərəfindən tərtib edilmişdi. Alim müəyyən bir məkanı eyni ölçülü plitələrlə örtmək problemini həll etməyə çalışdı. Hipotezə görə belə bir örtüklü ən azı iki plitənin istənilən ölçüdə bir boşluqda ortaq bir kənarı olmalıdır.
Bu məsələ altı ölçüm üçün asanlıqla həll edilə bilər.
1990-cı ildə alimlər hipotezin on və daha yüksək ölçülü məkanlar üçün işləmədiyini aşkar etdilər. Eyni hadisə 2002-ci ildə sübut edilmiş səkkiz və doqquz ölçülü məkana da aiddir. Ancaq yeddi ölçülü bir məkan üçün uzun müddət bu fərziyyəni həll etmək mümkün deyildi. Və beləliklə Amerikalı alimlər lazımi hesablamaları aparmağı bacardılar.
Bu həndəsi problemin həlli sadəcə nəzəri deyil, həm də praktiki əhəmiyyət daşıyır. Layihə üzərində sonrakı işlər və onun inkişafı internet üzərindən məlumatların ötürülməsini sürətləndirən sistemlərin hazırlanması üçün platforma ola bilər.